Blog

Actividades

IV Marcha cívica pola devolución da Casa Cornide

A AC Eira Vella uniuse ao apoio á IV Marcha cívica pola devolución da Casa Cornide que tivo lugar onte, 11 de novembro de 2023, saíndo ás 12 horas da Praza de María Pita e percorrendo o camiño ata chegar á Casa Cornide.

Dende aquí queremos compartir o momento da chegada da marcha cívica para a lectura do manifesto así como o seu texto íntegro.

MANIFESTO

O Pleno municipal de 12 de setembro de 2019 aprobaba unha moción por unanimidade para a devolución da Casa Cornide ao patrimonio da Coruña e que o concello presente unha denuncia no Xulgado para recuperar a propiedade, que aínda non se presentou despois de 50 meses.

A Xunta de Galicia iniciaba o 14 de maio de 2021 o expediente para declarar Ben de Interese Cultural (BIC) a Casa Cornide, que era aprobado o 27 de abril de 2023 e publicado no DOG en maio.

O pazo de Meirás e a Casa Cornide son dúas caras dun mesmo espolio. Como dicía a moción aprobada o 1 de outubro de 2020: “Significados franquistas que promoveron e participaron activamente nestes dous espolios –Alfonso Molina Brandao, Pedro Barrié de la Maza e Sergio Peñamaría de Llano– aínda conservan na Coruña rúas, retratos en edificios públicos, placas e todo tipo de distincións, que non pode admitir unha sociedade democrática”.

A Xunta declaraba BIC a Casa Cornide, pero despois de sete meses segue pechada e en propiedade da familia Franco. Como dicía Manuel Rivas na lectura do manifesto da II Marcha: “Estamos decididos a convocar a III, IV Marcha Cívica e as que sexa necesarias até poñer fin a este espolio”.

A adquisición da Casa Cornide foi unha auténtica operación de Estado que se organizou durante varios anos. No podía aparecer como a transmisión dunha propiedade pública a unha persoa privada como Carmen Polo, esposa de Franco, e por iso a solución para superar ese problema foi convocar unha poxa, previamente amañada.

A Casa Cornide foi mercada en 1948 pola Dirección Xeral de Belas Artes (Ministerio de Educación). Con Alfonso Molina como alcalde pasa a propiedade municipal, mediante un expediente incoado en 1958 e formalizado en xuño de 1962 a través dunha permuta co Ministerio de Educación Nacional, que recibe a cambio unha parcela municipal en San Roque/zona escolar.

Poucos días despois de dita permuta, Sergio Peñamaría (sucede a Alfonso Molina como alcalde o 19 de maio de 1959), tramita a venda cunha sorprendente rapidez e o Pleno de 3 de  xullo de 1962 acordaba a venda do palacio e tamén as bases para unha poxa que se celebra un mes despois. Pedro Barrié de la Maza gaña a poxa-farsa celebrada o 2 de agosto de 1962 e adquire a Casa Cornide por 305.000 pesetas. Esa mesma tarde o pleno dá conta que Barrié solicita transmitir a propiedade a Carmen Polo. Tres días despois Barrié culmina esta farsa e vende a casa a Carmen Polo por 25.000 pesetas, como figura na escritura.

Non queremos a Pedro Barrié, nin a Alfonso Molina como fillos predilectos porque foron persoas ao servizo da ditadura, que participaron na represión, como recolle o informe elaborado polo Instituto José Cornide de Estudos Coruñeses por encargo do propio concello da Coruña. Por outra parte, a Lei de Memoria Democrática xa retirou a Pedro Barrié o título de Conde de Fenosa.

O Pleno da corporación municipal de O Barco de Valdeorras, alcaldía socialista, acordaba por unanimidade solicitar ao concello da Coruña que retire a Sergio Peñamaría as distincións que ten na nosa cidade. Sendo coñecedores dos crimes cometidos en Valdeorras por Peñamaría ao fronte dunha Bandeira da Lexión, o Pleno dese concello aprobaba, tamén por unanimidade e a iniciativa da Comisión pola Recuperación da Memoria Histórica da Coruña, pedir ao concello da Coruña que a actual rúa Alcalde Peñamaría leve o nome de Mártires de Valdeorras.

ESIXIMOS AO CONCELLO DA CORUÑA:

– Que presente en novembro de 2023 demanda no xulgado para recuperar a propiedade da Casa Cornide.

– Que inste á Xunta, conseguida a declaración de BIC após a mobilización cívica,  a que obrigue á familia Franco antes de que acabe 2023 a cumprir o que recolle a lei: apertura da Casa Cornide catro días ao mes, como mínimo, e catro horas cada día.

– Que se traslade á Comisión de Honras e Distincións e á Comisión Municipal de Memoria Histórica a proposta de retirada  de rúas e distincións a Pedro Barrié, Alfonso Molina e Sergio Peñamaría, como principais responsábeis do espolio da Casa Cornide, en cumprimento da Lei de Memoria Democrática.

– Que se execute a proposta do Instituto José Cornide de Estudos Coruñeses para a retirada de rúas e distincións, en cumprimento da Lei de Memoria Democrática.

DEVOLUCIÓN POLA FAMILIA FRANCO DE TODO O ROUBADO

RECUPERACIÓN PARA O POBO DA CASA CORNIDE

Homenaxe

Federico García Lorca en Galiza

Tal día coma hoxe, 25 de outubro, do ano 1916, o poeta Federico García Lorca chegaba a Galiza, iniciando unha relación de amor coa nosa terra que culminou na súa obra Seis poemas galegos.

Catedral de Santiago

Image 1 of 6

Queremos lembrar esta visita coa fermosa adaptación do poema Chove en Santiago que fixo Luar na Lubre e que interpretou na mesma Praza de Quintana, xunto á Catedral de Santiago de Compostela, o 31 de xullo de 2012.

Actividades, Homenaxe

Eira Vella celebrou a ofrenda ás vítimas de 1936

A A.C. Eira Vella celebrou o pasado 14 de abril, conmemoración da proclamación da II República, a ofrenda que ven realizando dende 2007 en lembranza das vítimas betanceiras do golpe militar do 18 de xullo de 1936 diante da placa colocada na súa lembranza á entrada do Museo das Mariñas.

Esta ofrenda é a primeira tamén que se realiza despois da aprobación polo Parlamento español da Lei de Memoria Democrática (publicada no BOE de 20 de octubre) que sustitúe a de 2007. Neste sentido, o representante de Eira Vella que presentou a ofrenda lembrou que seis meses despois da aprobación desta lei o Concello de Betanzos non adoptou aínda nin anunciou ou apoiou ningunha iniciativa nese sentido para o seu cumprimento.

Segundo o especialista Manuel Monge, autor do libro “Os restos do Franquismo en Galiza,  quen participou nun acto organizado por Eira Vella a principios de marzo, aludindo á simboloxía franquista que queda por retirar en Betanzos, cifrábaa en 16 casos, entre placas, nomes de rúas e distincións honoríficas outorgadas a persoas vencelladas á Ditadura. Entre estes, está o da rúa onde se celebra anualmente a ofrenda, dedicada a unha persoa que foi presidente da Deputación coruñesa dende 1939 a 1950 (os anos máis duros do franquismo), morrendo no exercicio do cargo, e ademais Procurador nas Cortes Franquistas entre 1946 e 1949. Eira Vella manifestou o desexo de que en vindeiras ofrendas a rúa ostente un novo nome máis acorde cos tempos democráticos que vivimos.

Na ofrenda floral, poética e musical participaron diversas persoas lendo textos e poemas e interpretáronse o himno de Riego e a marcha do Antigo Reino de Galiza. Deixámosvos aquí algunhas imaxes do acto.

Himno Riego e Marcha do Antigo Reino de Galiza

Image 1 of 10

Homenaxe

Día da República: homenaxe ás vítimas da represión

O día 14 de abril de 2023, ás 19:00 horas, a Asociación Cultura Eira Vella celebrará un ano máis a homenaxe diante da placa situada na entrada do Museo das Mariñas, reprodución da orixinal ubicada no Centro Betanzos de Bos Aires e na que se recollen os nomes das vítimas betanceiras da represión do 36.

Na homenaxe non faltará, como ven sendo habitual, a música e a poesía.

Agardamos a vosa presenza.

Viva a República!

Actividades, Presentación, Xornadas Conferencias

Camarada Fraga

O pasado 3 de marzo, ás 20:00 horas a AC Eira Vella proxectou na Sala Azul do Edificio Arquivo de Betanzos o documental Camarada Fraga, audiovisual de Daniel Carballada.

No acto contamos coa participación de Manuel Monge, Beatriz Gómez e Natalia San Vicente.

Achegamos algunhas das imaxes que nos deixou o acto.

04-Camarada-Fraga

Image 1 of 4

Actividades, Homenaxe

Día de Rosalía 2023

Rosalía na nosa voz, Día de Rosalía AC Eira Vella 2023

Con Rosalía na nosa voz, a AC Eira Vella recupera o tradicional recital dos poemas da poeta galega que viña organizando anualmente para conmemorar o seu nacemento.

Nesta ocasión, o acto terá lugar o venres, 24 de febreiro de 2023, ás 19:30 horas na sala Azul do Edificio Arquivo.

Na homenaxe a Rosalía, Eira Vella conta coa colaboración de BAM Betanzos (Biblioteca municipal Castelao, Arquivo municipal de Betanzos e Museo das Mariñas) e do Concello de Betanzos.

Presentación

Presentación do novo libro de Lino García Salgado

O vindeiro xoves 16 de xuño, ás 20:00 horas, na Sala Azul do Edificio Arquivo a Asociación Cultural Eira Vella contará co poeta Lino García Salgado para a presentación de Kamikaces, o seu novo poemario, publicado pola editorial Medulia.

Kamikazes defínese por unha estrutura complexa onde a musicalidade ten un compoñente esencial. Textos que transitan entre a crítica social, a ironía e unha dor que se expresa de maneira solermiña, como un regato entre as palabras.

Lino García Salgado é un dos poetas publicados na colección Xanela da poesía co seu poemario Espertar (2010). É autor tamén de Meliflua moradía (2012).

A Xanela, Letras Galegas, Publicacións

Letras Galegas 2022: Florencio Delgado Gurriarán

Corría o ano  2003 e a Asociación Cultural Eira Vella cumpría os dez anos de vida. Achegábase o outono e logo sairía unha nova Xanela, abríndose leda para amosar anacos da nosa cultura.

Nas páxinas centrais  o centenario de nacemento de tres persoeiros senlleiros:

Ánxel Fole, Álvaro Cebreiro e Florencio Delgado Gurriarán.

Nese ano, a Festa das Letras foi para Avilés de Taramancos.

De Fole recuperabamos un artigo sobre a paisaxe galega. De Florencio, “Romanzo do cabaleiro ourizo”, un dos cen mellores da nosa lingua, según Alonso Montero. De Cebreiro un anaquiño da súa vida, completado cun texto cheo de tenrura de Avilés de Taramancos, no que describe o seu estar nos derradeiros intres de vida…falan pouco…a dor non deixa…. Fermosa lembranza e un amargo sabor nos beizos…” Máis Alá, Máis Alá! Niso andamos aínda, compañeiro”, dicía Avilés.

E si, alegrámonos de que, por fin, a Academia lembre este ano, recupere a súa obra e se lle faga merecida homenaxe a un Valdeorrés que, igual q moitos outros, naquelas fatídicas datas do 36, tivo que poñer rumbo ao exilio mexicano para salvar a súa vida.